Şalpazarı

AĞASAR YÖRESİNE AİT 70 YIL ÖNCEKİ KADIN KIYAFETLERİ

Bu kıyafetlerimiz 1960 yılları öncesinde Şalpazarı yöresinde kadınlarımız tarafından giyilen kadın kıyafeti şu an bu kıyafetlerden ilçede giyilmiyor.

Günümüzde yaygın olan Şalpazarı kıyafetlerinden uzak oluyor günümüzde bunlar pek kullanılmıyor. Şalpazarı’ndaki 1960 yılların giysisini olan mavili bayan mankenin elbisesine yöremizde ceket adını veriyoruz.

Bu kıyafet Şalpazarı’nda 1950’li yıllarda kullanılmış; Şalpazarı genelinde bir diğer bayan elbiseli manken elbise günümüzde kullanılmıyor. Bu elbisesinin1950 yıllarda kullanıldığı söyleniyor. Burada etek dediğimiz bir parça var bu parça Anadolu’nunbir çok yerinde kullanılıyor günümüzde ancak Şalpazarı’nda daha kullanılmıyor. Bu eteğin üzerine yarlık dediğimiz kuplu kumaştan yapılıyor. Beline peştamal bağlanıyor. Siyah renkli bu peştamala yöremizde Şal peştamal ya da yün peştamal adı veriliyor.

Şalpazarı İsmini Alan Kumaş Bu Kumaş; Yünden dokuması yapılan kumaşta bu Şalpazarı’na ismini veren kumaş da bu kumaş Şalpazarı eskiden kumaşın pazarlandığı yer olduğundan bu ismi almış.  Kadın mankenin sırtındaki kıyafete kolçaklı işlik adını veriyoruz. Nakış işlemeli bir kıyafet olan bu elbiseyi kadınlarımız günlük hayattaki elbiselerinde kullanıyorlar. Baş bağlama şekli buradaki mankende biraz değişik tabla şeklinde baş bağlama vardır. Saçlar örgü olarak örülüyor sarık gibi başa sarılıyor. Bunun üzerine bir başörtüsü tas şeklinde örtülüyor. Bir başka siyah başörtüsü de boynun altından geçirilerek boynun araka tarafına bağlanıyor. Bu kıyafet günümüzde artık kullanılmıyor.

Kırmızı Kötülüklerden Korur; Şalpazarı Yöresinde Gelinlere takılan Kırmızı Şal Gelini kötülüklerden koruduğuna inan halk genellikle Düğün ve kına merasimlerinde gelin başına kırmızı şal ve tülbent takarlar.

Yöremizdeki gelinlere gümüş takılar, gümüş kemerler, gümüş hamayiniler gümüş muska, gümüş gerdanlık, gümüşten yapılmış her türlü süs ve çeyizler kullanılıyordu. Geçmişten günümüze kadar devam eden bu tür gelinlikler 1970 yılından itibaren İlçemiz ve Bölgemizde daha giyilmiyor. Bunun yerine beyaz gelinlik giyilmeye başlandı.

Şalpazarı’nda Eski Kıyafet Dönemi Kullanılmıyor; Şalpazarı yöremizde eskilerden kullanılan kıyafetler artık Atatürk’ün kıyafet devriminden sonra daha kullanılmıyor. Bu elbise geleneksel Karadeniz FolklorKültüründeki elbiseye benziyor.

Ayakkabı Olarak Giyilen Çarık; Sunumu yapan Y.K İlçeye hakim ürünlerin anlatımını yaptı  halk arasında dastar dediğimiz yünlerden dokuması yapılan üzerine asılmış eskilerde Şalpazarı erkek elbisesi olarak da giyilen ceket yani aba , bunun yanında 1960’lı yıllarda ekimi yapılan kendirlerden elde edilen ipler ile bağlanan inek derisinin kurutulmasıyla yapılmış giyim ayakkabısı dediğimiz Çarık görülüyor.

Çoban Kıyafeti Çekmen; Koyun keçi gibi hayvanları otlatırken kullana çobanların yağmurdan korunmak için giydikleri siyah giysiye çekmen denir. Keçi kılından yapılır Yağan yağmurda şiştiği için içeriye su geçirmediğinden giyenleri ıslamıyor. Kışın en iyi giyim aracı olduğu gibi yazın sıcağında da sıcağı içeriye vermiyor kışın soğuğunda sıcak, yazın sıcağında serin olarak bir nevi klima görevi yapıyor. Bu kıyafetler artık günümüzde daha kullanılmıyor.

Haber; Mustafa ÖZCAN