03.07.2023 tarihinde Trabzon’ da endüstriyel temizlik tesisindeki patlamada buhar kazanı patlaması gerçekleşmiş, 1 kişi hayatını kaybetmiştir. Kazada ölen personele Allah’ tan rahmet, yakınları ve sevenlerine başsağlığı dileriz.
TMMOB Trabzon Şube Yönetim Kurulu imzasıyla yapılan açıklamada, “Patlamanın nedeni yapılacak teknik incelemelerin ardından açıklığa kavuşacaktır. Ancak buhar kazanlarının patlama nedenleri genel olarak; kazanın susuz kalması, aşırı basınç artışı, korozyon oluşumu, kullanım suyu sebebiyle ısıtma yüzeyleri ve seviye kontrol cihazları gibi güvenlik komponentlerinde oluşan kireç taşı ve akabinde arıza oluşumu sayılabilir. En çok karşılaşılan kaza nedeni kazan besleme suyu çevriminde ve su düzey denetim sisteminde oluşan çeşitli arızalar sonucunda kazanlar susuz kalabilmekte ve kazan ocağı, duman boruları sıcaklığı 900-1.000 °C mertebelerine çıkabilmektedir. Bu durumdaki kazana belirli miktarda su verilirse kızgın yüzeylerle ilişkide olan su kütlesi, çok kısa sürede buharlaşır, genleşir ve denetlenemeyen çok yüksek basınç artışları sonucu kazan tümüyle parçalanarak çok büyük patlamalar oluşur.
Açıklamada bölgemizde yaşanan kazanın ilk olmadığına işaret edilerek, “. Trabzon’ da yaşanan olay sonrası ilgili kurumlara ve yetkililere çağrımızı yineliyoruz: bu kazalar, meslek odalarının raporlarını, bilim insanlarının söylediklerini kulak arkası etmek yerine, yasal düzenlemeler ve kamusal denetimlerle önlenebilir. Aksi takdirde bu tür kazalar yaşanmaya ve insanlarımız hayatını kaybetmeye devam edecektir. İşçi sağlığı ve iş güvenliği, patlama, yangın vb. sonrası akla gelen, birkaç gün konuşulduktan sonra yeni patlamalar, ölümler ile kısa bir süreliğine yeniden gündeme gelen bir konu olmamalıdır. Devletin ve işverenlerin görev ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirdiği, ilgili tüm tarafların kamusal hizmet bağlamında içinde yer aldığı bir konu olmalıdır” diye ifade edildi.
"PERİYODİK KONTROLLERİ DE ÖZEL KURULUŞLARCA YAPILMAKTA"
Açıklama şöyle devam etti: Ucuz işgücü ve ucuz maliyete dayalı esnek, güvencesiz çalışmanın artması, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırmanın yaygınlaşması, denetimlerin yetersizliği ve/veya yokluğunun giderilmediği; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri kamu ve özel sektörce gözetilmediği müddetçe ne yazık ki benzeri olaylar sürecektir. Bu kaza nedeniyle, özellikle tekstil ve ağır sanayi işletmelerinde yoğun olarak kullanılan yüksek işletme basıncına sahip buhar kazanlarının, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği her yıl periyodik kontrol ve denetimlerinin yaptırılması gerektiğini belirtiyoruz. Ayrıca buhar kazanlarını işleten operatörlerin, uzmanlık eğitimlerini tamamladıktan sonra sınava tabi tutularak belgelendirilmesi gerekmektedir. Mesleki eğitim konusunun yanı sıra basınçlı kapların periyodik kontrolleri de özel kuruluşlarca yapılmakta, ancak kontrollerin gereği gibi yapılıp yapılmadığına dair bir denetim mekanizması bulunmamaktadır. MMO, bu denetim hizmetlerinin nitelikli olarak yerine getirilmesinde görev alacak bilgi birikimi ve kadroya sahip olmasına rağmen bu süreçten dışlanmaktadır.
İnsanların hayatlarının değersizleştiği, ölümlerin kader, can kaybı olmamasının şans olarak ifade edildiği günlerden geçiyoruz. Oysa bilimi ve tekniği referans alarak gerçekleştirilen mühendislik projelerinde ve uygulamalarında insanların herhangi bir can ve mal kaybına uğramayacağını biliyoruz.
Bu tip kazaların bir daha tekrarlanmaması ve iş cinayetlerinin önüne geçilmesi amacıyla, bilimin ve tekniğin gerekliliklerini kabul eden anlayışın hakim olması, standartların doğru şekilde uygulanması, bu süreçlerin doğru şekilde denetlenmesi, imalatçıların ve kazan işleticilerinin eğitimleri ve yetkinliklerinin değerlendirilmesi ve periyodik kontrollerinin uygun şekilde yapılması için ilgili kamu kurumları ve sektördeki tüm bileşenlerle, Makina Mühendisleri Odası olarak her türlü görev ve işbirliğine açık olduğumuzu bir kez daha bildiririz.
İş Kazaları Kader Değildir!
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
Trabzon Şubesi Yönetim Kurulu