İlimizde ve ilçemizde arıcılık çok eski yıllardan beri yapılmaktadır. Trabzon İlimiz 2645 arıcılık işletmesi ve 169.093 arılı kovanıyla küçümsenemeyecek bir potansiyele sahiptir. İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğümüz, uzman personelleriyle düzenli olarak eğitim, bilgilendirme toplantıları ve arıcılık kursları açarak üreticilerimizi arıcılık ve arı ürünleri konularında bilgilendirmektedir. Ayrıca arıların kendi ürünleri dışında tozlaşma yoluyla bitkisel üretime olan katkısının geleceğimiz için önemine dikkat çekmek için okullarda gençlerimize yönelik eğitim çalışmaları yapmaktadır. İyi bir kışlatma için sonbahar bakımı çok önemlidir. Bal arılarında sonbahar bakımının esas amacı, arılı kovanların (kolonilerin) kışı en az kayıpla atlatması ve İlkbahara sağlıklı ve güçlü bir şekilde çıkmasını sağlamaktır. Sonbahar bakımına kovanların balı alındıktan sonra yani bal hasadından sonra zaman kaybetmeden hemen başlanması lazımdır. Sonbaharda, çam balı üretimi yapan arıcılar çok daha dikkatli davranmalıdır. Çünkü çam balı üretiminden sonra kovanda polen eksikliğinden dolayı yavru üretimi durmaktadır. Tarlacı arılar da yaşlanarak öldükleri için koloni çok zayıflar bunun neticesinde sonbahar bakımı yapılmasa koloniler söner. Ayrıca kış yiyeceği olarak çam balı bırakılırsa çam balı içeriğindeki dekstrin nedeniyle arılarda ishale neden olmaktadır.
“KIŞA GENÇ İŞÇİ ARI VE GENÇ ANA ARI İLE GİRİLMELİDİR”
Sonbaharda bal hasadından hemen sonra arılara teşvik şuruplaması yapmak çok önemli ve gereklidir. Başarılı kışlatma için mutlak surette sonbaharda bir dönem yavru üretimi sağlanarak kışa GENÇ İŞÇİ ARI ve GENÇ ANA ARI ile girilmelidir. Sonbaharda arılara verilecek şurup, katı kıvamlı yani, 2 kısım şeker 1 kısım su ölçüsünde hazırlanmalıdır. Katı şurup kovan rutubetini fazla artırmaması yönünden önemlidir. Bu ölçülerde hazırlanan kıvamlı şuruplar ana arıyı yumurtlamaya teşvik eder. Ana arı yumurtlama hızını artırır neticede kovanda genç arılar çoğalacağından kışın daha mukavemetli olur ve kışı sıhhatli geçirirler. Sonbahar şuruplamasında geç kalmamalı ve bal hasadını müteakip hemen yapılmalıdır. Sonbahar şuruplamasının bir faydası da yağmacılığın çıkmasını önlemesidir. Şurubu hazırlarken önce su kaynatılmalı sonra şeker ilave edilerek karıştırmalı ve şekerin erimesi sağlanmalı, şeker katıldıktan sonra şurup kesinlikle ateşte kaynatılmamalıdır. Koloninin Ana Arısı kontrol edilmeli. Kovanın varlığı ana arıya bağlı olduğundan, herhangi bir nedenden dolayı kovan ana arısını kaybetmişse ana arısını kaybeden kovanlara ana arı temin edilmeli, Ana arısı var fakat yaşlı ise yaşlı ana arılar değiştirilmelidir. Çünkü ana arının en verimli çağı ilk iki yıldır ana arı kovanda iki üretim yılından fazla tutulmamalıdır. Zayıf kovanlar birleştirilmelidir. 7-8 Çerçevesi genç arıyla dolu kovanlar gerekli diğer tedbirler alındığında kışı rahatlıkla güçlü bir şekilde geçirebilir. Ancak kışa girmeden önce beş ve daha az arılı çerçevesi bulunan kovanlar muhakkak birleştirilmeli, kovan içerisinde boş kalan kısım mutlaka bölme tahtasıyla sıkıştırılarak yeri daraltılmalıdır. Arılı kovanlardaki bal ve polen stoklarının yeterli olup olmadığına bakılmalı, Gerekirse polen takviyesi yapılmalı ve bir kovan için en az 15–20 kg. bal bırakılmalıdır. Tamamen balla dolu çerçevelerin de sıcaklık yönünden problem olabileceği unutulmamalıdır. Kovanlar hastalık ve zararlı yönünden kontrol edilerek gerekli tedbirler alınmalı, özellikle varroa mücadelesi ihmal edilmemelidir. Ruhsatsız ilaçlar kullanılmamalıdır.
“KIŞLATMA”
Kışlatma; Arıların kış aylarında kışı geçirme dönemine verilen addır. Arılar hava sıcaklığının 14 derecenin altına inmesiyle kovandan dışarıya çıkmazlar. Soğuktan korunmak için kovan içerisinde küme halinde çerçevelerin orta yerlerinde toplanırlar, buna arıcılıkta kış salkımı denir. Kış salkımı kovan içerisindeki sıcaklık 9-10 derecenin altına düştüğü zaman başlar soğuk arttıkça salkım sıkılaşır, küçülür. Sıcaklık arttıkça büyür yani genişler, sıcaklık 14 derecenin üzerine çıkınca arılar salkımdan tamamen çözünürler. Kış salkımı döneminde salkıma tutunan arılar salkımın, dışından içeriye, içeriden dışarıya belli bir sistem dahilinde yer değiştirirler, bu sayede salkımın dışındaki arılar uzun süre soğuğa maruz kalmaz hemde beslenir. Ana arı kış salkımının orta kısmında bulunur. Ana arının bulunduğu yerdeki sıcaklık 29–33 derece arasındadır.
“ARILARIN KIŞA GÜVENLİ GİRMELERİ İÇİN ŞU HUSUSLARA DİKKAT EDİLMELİDİR”
1- Koloninin gücüne göre yeterli bal ve polen bırakılmalıdır (15-20 kg bal). Çünkü arılar soğuktan ziyade açlıktan ölürler. 2- Kışlayacak arılı kovanlarda bol miktarda genç arı bulunmalıdır. 3-Kovanda ki boş petekler çıkartılmalı, bölme tahtasıyla kovan bölünerek ısı kaybı önlenmelidir. 4-Kışlatma yeri rüzgâr almayan, gürültüden uzak, rutubetsiz arazilerde ve yerden 30 –40 cm yükseklikte sehpalar üzerinde olmalıdır. 5-Kışlatma sırasında kovanlarda yeterli havalandırma sağlanmalı, plastik örtü kullanılmamalı bunun yerine kovan içi rutubetini azaltacak malzeme kullanılmalıdır. Alttan havalandırmalı kovanlarda Sera naylonu kullanılabilir. Kışın arıların sönmesinin sebepleri; 1-Kovanda yaşlı ananın varlığı ve işçi arıların yaşlı olması, 2-Kovanda tabii besin maddesi olan bal ve polenin azlığı veya yokluğu yani, açlık 3-Kovanların kışın rüzgar alması, özellikle kovan içine rüzgar girmesi. 4-Kovan içerisinin rutubetli olması. 5-Arıların havasız kalması ve gürültülü ortamda konaklatılması. 6-Mikrobik ve paraziter hastalık ve zararlıların kovanda bulunmasıdır.
Bunun içindir ki arıcılıkta sonbahar bakımı ve kışlatma çok önemlidir. Arıcılarımız sözünü ettiğimiz hususlara dikkat ettikleri ve gereken önlemleri aldıkları takdirde arılı kovanlarının ilkbahara sağlam çıkmaması için hiçbir sebep yoktur diyen İlçe Müdürü Remziye Kuleyin, çiftçilerimizin tarımsal alanda ihtiyaç duydukları her konuda İl ve İlçe Müdürlüklerimizi ziyaret ederek ayrıntılı bilgi alabileceklerini söyleyerek çiftçilerimize başarılar diledi.
