Eleştiri, Türkçe bir kelime olan elemekten gelir, bir şeyi karşına alıp iyisini kötüsünden ayırmak demektir. Yıkıcı ve hepten çöpe atmak demek değildir. Arapçası tenkittir. Bu da tam ve değerli para demek olan nakit kelimesinden geliyor. Altın ve gümüşe karıştırılan bakır gibi değersiz madenleri ve sahte paraları ayıklamak demektir. Altın yumuşak bir metal olduğu için süs eşyası olarak kullanılamaz, sertleşmesi lazım bunun için altının içine daha sert bakır gibi değersiz metaller karıştırılır. 22 veya 14 ayar gibi altın eşyalar buna göre yapılır. Araplar siyasette elemek manasında intihap kelimesini kullanırlar. Bu da en iyisini, en üst tabakayı seçmek demektir.
Tenkit, inanları olgunlaştıran önemli bir kriterdir. Eleştiri ve tenkit olmazsa insanlık gelişmez hoşgörü ve demokrasi olmaz. Onun için her ülkede iktidarlar bulunur fakat tenkit yapacak muhalefet her ülkede bulunmaz derler. Tenkit olmazsa iktidar istediği gibi hareket eder, yanlışlarını gösterenler bulunmaz. Demokrasisi gelişmiş AB gibi ülkelerde muhalefet güçlü olduğu için yapılan kanunlar çok geniş zeminlerde tartışılır, konular çok yönlü olarak ele alınır en iyisi çıkarılır. Bizde tam demokrasi olmadığı için iktidar istediği konunu istediği zamanda hızlı bir şekilde çıkarır, gerekli araştırma ve incelemeler yapılmadığından kısa sürede noksanları görülür ya yeniden kanunlar çıkar veya değiştirilirler.
Pek çok idareci ve muhalefet tenkitten korkar. Tenkit birinin omzunda bulunan bir akrebi göstermek gibidir. Onu gösterene kızmak yerine teşekkür edilir. Bunun gibi düşünce ve fikirlerdeki yanlışları gösterene de kızılmaz. Tenkit, insanı yüceltir ona doğru yolu gösterir.
Tenkitle ile gıybet birbirinden çok farklıdır. İdarecilerin gıybeti yapılabilir. Bu durum onları doğru yola yönlendirir. Amma toplumdaki kişileri tenkit niyeti ile gıybetini yapmak o toplumu yıkar. Yani tenkit dostların ayıp ve kusurlarını örtmek, düşmanların olmayan veya küçük kusurlarını büyütmek için olmamalıdır. Burada iyi niyet çok önemlidir. Bir insan yanlış ile doğru ortasında bulunsa, o insanı iyi tenkitle doğru yola iletmek mümkündür. Tenkidin amacı üstün gelmek veya karşı tarafı yerin dibine batırmak amaçlı olmamalıdır. İdareciler arkadan tenkit edilebilir, aleyhinde konuşulabilir. Zalim veya yaptığı hatalardan utanmayan insanların da gıybeti yapılabilir. Gıybet, mazlum birinin arkasından söylemek veya aleyhinde konuşmak demektir. Gıybetin temel ölçüsü o mazlum şahıs o gıybeti duyunca üzülmesi veya rahatsız olmasıdır. Eğer mazlum kişi o sözden rahatsız oluyor ve üzülüyorsa, aynı zamanda onun hakkında söylenen söz doğru değilse, bu durumda hem gıybet hem de iftiradır, bu durum çok tehlikelidir.
OSMAN KOYUNCU 0535.760. 48.39. V AKFIKEBİR TRABZON
