Bilişim suçları, bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi çağdaş iletişim araçları veya pos makinası gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen her türlü suç olarak tanımlanabilir.
Bilişim sistemine müdahale yasaya göre fiziksel bir şekilde erişim imkanına sahip olunması yoluyla ya da uzaktan internet üzerinden bağlanmak suretiyle mümkün olmaktadır.
Ceza Kanunumuzda Düzenlenen Bilişim Suçları Nelerdir?
Yasaya göre bilişim suçları, gerçek bilişim suçları ve bilişim yolu ile işlenen suçlar olmak üzere iki başlıkta yer almaktadır. Bir kısım suçları açıklayalım.
Bilişim Sistemine Girme Suçu Nedir?
Bilişim sistemine girme, bir bilişim sisteminde bulunan verilere uzaktan bağlanmak suretiyle veya bizzat elektronik sisteme fiziki yakınlık yoluyla erişmek anlamına gelmektedir. Bilişim sistemine girme suçu, bilişim suçları içerisinde işlenmesi en basit olan suç tipidir. Örneğin, bir kişinin Instagram gibi sosyal medya hesaplarına ya dae-mailhesaplarına hesap sahibinin izni olmadığı halde şifresini veya diğer güvenlik önlemlerini devre dışı bırakarak erişmek bilişim sistemine girme suçu olarak nitelendirilir. Hemen belirtelim ki, kullanıcının erişime izin verip vermediği pek çok şekilde anlaşılabilir. Örneğin, Instagram üzerinden arkadaşlık bağı kurularak veya kullanıcının belli seçenekleri tercih etmesi yoluyla hangi bilgileri, kime erişime açtığı kendisi tarafından belirlenir. Kullanıcının erişime açmadığı bilgilerine usulsüz bir şekilde elektronik ortamda bazı hileler kullanarak ulaşmaya çalışmak bilişim sistemine girme suçunun işlenmesine neden olur.
Hemen belirtelim ki; bilişim sistemine girme suçunda mağdurun rızası olmaması gerekir.
Bilişim sistemine girme suçu birbirinden farklı fiillerle işlenebilir. Ağ üzerinden virüsler (komik resimler, kutlama kartları veya ses ve görüntü dosyaları gibi ekler halinde), truva atı (trojanhorse), solucanlar gibi faktörler kullanılarak giriş yapılabilir.
Bilişim sistemine girme suçunun ispatlanması açısından IP adresinin tespiti çok önemlidir.
Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Erişilmez Kılma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu Nedir?
Sistemi engelleme, bozma, erişilmez kılma, verileri yok etme veya değiştirme suçu; seçimlik hareketli bir suç olarak yasada düzenlenmiştir. Maddede yer alan herhangi bir seçimlik hareketin işlenmesiyle suç gerçekleşir.
Verileri Yok Etme veya Değiştirme: Bilişim sisteminden yararlanma yetkisi olan hak sahibinin sisteme kaydettiği kişisel verilerinin yok edilmesi veya değiştirilmesidir.
Sistemi Engelleme veya Erişilmez Kılma: Sistemden yararlanma yetkisi olan hak sahibi kişinin sisteme erişimin engellenmesi suretiyle sistemi engelleme veya erişilmez kılma ile suç işlenmiş olur.
Sistemi Bozma: Bilişim sisteminin teknik altyapısına uygun bir şekilde çalışmasını veya kullanıcının istediği şekilde çalışmasını bozmak suretiyle işleyişinin bozulmasına neden olmak suretiyle işlenen bir fiildir.
Banka Kartları veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Yoluyla Bilişim Suçu Nedir?
Başkasına ait banka veya kredi kartını her ne suretle olursa olsun ele geçiren kimse, kart sahibinin rızası olmadan kullanarak veya başkasına kullandırtarak menfaat elde eder veya elde edilmesine imkân sağlarsa işlediği bu bilişim suçu nedeniyle cezalandırılır. Bu bilişim suçları eşler, alt ve üst soy arasında, aynı konutta yaşayanlar arasında işlenirse ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.
Bilişim Suçları Nasıl Tespit Edilir?
Bilişim suçlarının tespiti öncelikle erişilen bilişim sisteminin müştekiye ait olup olmadığı belirlenmektedir. İşlenen bilişim suçunun özelliğine göre kullanıcıların IP adresleri tespit edilmekte, bilgisayar harddisklerine veya diğer elektronik aletlere el konularak incelenmektedir. Şüpheli, söz konusu bilgisayarı veya elektronik aracı başkasının kullandığı savunmasını ileri sürüyorsa bu savunma çerçevesinde başkasının sisteme girip girmediği incelenmektedir. Eğer şüpheli kendi bilgisayarı veya elektronik aracı dışında bir bilgisayar veya araç kullanarak mağdurun sistemine girmişse buna dair inceleme ve araştırma yapılır, varsa bu hususla ilgili tanıklar dinlenebilir.
Bilişim Suçları Şikâyet Süresi, Zamanaşımı Meseleleri
Bilişim suçları, şikâyete tabi bir suç olmayıp, savcılık tarafından kendiliğinden soruşturulması gereken suçlardandırlar. Mağdurun şikâyetten vazgeçme beyanı soruşturma yapılmasını ve sonucunda ceza davacı açılmasını engellemez.
Ceza Kanunumuza göre en basit bilişim suçunun dava zamanaşımı 8 yıldır. Dava zamanaşımı süresi geçtikten sonra suç ihbarında bulunulması veya kamu davasının zamanaşımı süresinde sonuçlandırılmaması halinde suçun soruşturulması veya kovuşturulması mümkün değildir.
