Nafaka artırım davası; değişen ekonomik durum sonucunda nafaka alacaklısının, nafaka ödemek ile yükümlüğü olduğu kişiden nafakanın artırılmasını talep ettiği davadır. Nafaka artırım davası, ülkemizde çok sıklıkla karşılaşılan bir dava türüdür. Boşanma davası sonucu karara bağlanan nafaka miktarı değişen ekonomik, sosyal şartlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda yetersiz kalabilir. Mahkeme tarafından hükmedilen nafakanın yetmemesi durumunda nafaka artırım davası açılabilir.
Mahkemece hükmedilen nafaka kararları kesin hüküm niteliğinde değildir. Bu sebeple nafaka miktarı, koşullar uygun olup talep edildiğinde yine mahkeme tarafından artırılabilmektedir. Zaman içinde değişen ekonomik şartlar ve enflasyon kaybı gibi sebeplerle nafaka miktarının yetersiz kalması olağandır. Mahkemeye haklı sebeple artırım talebinde bulunan taraf, nafaka artırım davası açarak nafaka artırabilecektir.
Nafaka Artırımı Davası Hangi Şartlarda Talep Edilir?
Çocuğun velayeti kendisine verilmiş olan taraf ona bakmak, onu beslemek ve barındırmak yükümlüdür. Velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine mali gücü oranında katılması gerekir. Eşlerin mali gücü nafaka miktarının tayin edilmesinde rol oynar. Yasadan yola çıkılarak nafaka ödeyen kişinin maddi durumunda artış olması halinde ve nafaka alacaklısının maddi durumunun kötüleşmesi halinde nafaka davasının açılması söz konusudur. Nafaka artırım talebinin hâkim tarafından göz önüne alınabilmesi için bazı şartlar aranmaktadır.
Nafaka artırımı talebinde bulunacak kişi nafaka alacaklısı olmalıdır.Nafaka artırımı talep edebilmek için yasal olarak belirlenen sebeplere uygun şartların varlığı ve bu şartların mahkemede öne sürülüp kanıtlanması gerekmektedir. Öncelikle ekonomik koşullar sebebiyle verilmekte olan nafakanın, nafaka alacaklısına yeterli gelmemesi şartı ile dava açılabilir. Ya da tarafların mali durumlarının değişmesi ve hakkaniyetin gerektirdiği hâllerin var olması gerekmektedir.
Nafaka artırım talebi, ortak çocuğun özel okula gidecek olması ya da kursa yazılacak olması halinde de istenebilir. Bunların dışında nafaka alacaklısı eş, sağlık probleminden dolayı işe gidemiyorsa artırım davası açabilir. Ayrıca nafaka alacaklısı, hasta olursa ve maddi durumu tedavi için yeterli değilse haklı nedenle artırım davası açabilir.
Nafaka Artırımı Davası Nasıl Açılır?
Nafaka artırımı talep edecek nafaka alacaklısı, ikamet adresine bağlı konumda olan varsa Aile Mahkemesine yoksa Aile Mahkemesi olarak karar vermek üzere Asliye Hukuk Mahkemesine bir dilekçe ile başvuruda bulunur.
Yargılama sürecinde mahkeme öncelikle her iki tarafın ekonomik durumu araştırır ve bildirilen delilleri toplar.
Nafaka artımı talebini haklı gösterecek deliller mutlaka mahkemeye sunulmalıdır. Örneğin; müşterek çocuğun özel okul kayıt belgeleri, sağlık ile ilgili masrafları ve diğer ihtiyaçlarını gösteren belgeler veya nafaka alacaklısının iş gücünü kaybettiğine dair belgeler dosyaya sunulmalıdır.
Nafaka Artırımı Davası Hangi Hallerde ve Kimlere Karşı Açılabilir?
Nafaka artırımı davası, nafaka miktarının tarafların müşterek çocuklarının ve nafaka alan kişinin masraflarını karşılamaması halinde nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusuna karşı açılır.Nafaka borçlusunun ekonomik durumunda olumlu değişmeler olması ve nafaka alacaklısı eski eşin maddi durumunun önemli derecede güçleşmesi halinde nafaka alacaklısı tarafından açılabilir.
Zamanla değişen enflasyon ve alım gücünün azalması sebebiyle nafaka alacaklısının giderleri karşılayamaması halinde talep edilebilir.
Müşterek çocuğun özel okula başlaması, yeni bir kursa yazılması gibi sebeplerle ihtiyaçlarının artması halinde nafaka artırımı talebinde bulunulabilir.
Bir sağlık problemi nedeni ile işe gidemeyen veya çalışma gücü azalan nafaka alacaklısı, ihtiyaçlarını karşılamıyorsa artırım davası açabilir.
Nafaka alacaklısının pahalı bir tedaviyi gerektiren hastalığının ortaya çıkması gibi haklı nedenlerle artırım talep edilebilir.
Nafaka Artırımı Davası Ne Zaman Açılır?
Nafaka artırım davası için kanunda belli bir süre öngörülmemiştir. Nafaka artırım davası açılabilmesi için mevcut koşulların oluşması ve durumun hakkaniyeti gerektirmesi yeterlidir. Mahkemece nafakaya hükmedildikten sonra ekonomik şartların değişmesi ve nafaka alacaklısının değişen mali şartlarla ihtiyaçlarını karşılamaması yeterlidir. Bu durum oluşması için belli bir süre geçmesi aranmaz.
Nafaka Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?
Nafaka miktarı, davacının ekonomik ihtiyaçlarına ve davalının maddi durumuna göre mahkemece takdir edilmektedir. Nafaka artış oranları mahkeme tarafından, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranlarına göre belirlenmektedir. Ancak mahkeme bu oranla bağlı değildir. Nafaka alacaklısı ve borçlusunun ekonomik hali ve durumları her somut olaya göre farklılık göstereceğinden mahkemeni belirli nafaka artış oranının üzerinde bir nafaka artımı yapması mümkündür.Ayrıca taraflar, mahkemece nafakaya hükmedildiğinde, nafaka bedelinin sonraki yıllardaki artış oranının da belirlenmesini mahkemeden talep edebilmektedir. Bu şekilde nafaka alacaklısı, daha sonra nafaka artımı davası açmak yerine önceden artış oranının belirlenmesini isteyebilecektir. Ancak bu miktarı aşan bir ihtiyacı bulunması halinde de yine nafaka arttırım davası açabilecektir.
