İttihat terakki bugünkü manasıyla birlik ve kalkınma demektir. Bu Cemiyet, 1400 yıllık İslamî birikim yanında binlerce yıllık Türk birikimine sahip, bilgili edebiyatçı ve siyasilerden oluşuyordu. Bunlar modern asrı ve Avrupa’da olan-biten her şeyi çok iyi biliyorlardı. Cemiyetin asıl hedefi Modern bir Osmanlı veya İslam Birliğini kurmaktı. Bu birlik, Türklerin himayesinde modern bir dünya medeniyeti olacaktı. Türklerin dışındaki diğer etnik gruplar ise her millet dil, din ve geleneklerinde özgür olacak fakat Osmanlı merkezi sistemine bağlı kalacaklardı.
11. Abdülhamit İttihat terakkiye karşı idi. Hak ve hürriyetleri kısıtlamış (gizli) hafiye teşkilatları ile halk nefes alamaz olmuştu. O zamanın düşünürleri çareyi Avrupa ülkelerine kaçmakta bulmuştu. 11. Abdülhamit kendi yakın çevresi ile koca devleti idare etmeye başlamıştı. Her şeyi kendisinin bildiğini sanıyordu. Savaşlarla Osmanlı devamlı toprak kaybediyor halk ekonomik sıkıntılar içinde bunalmıştı. Halktan gelen demokrasi ve hürriyet seslerine karşı kulağını kapamıştı.
İttihat Terakki iktidarı İngiltere’nin dünya hâkimiyetine karşı koyup kendileri dünya çapında modern bir devlet oluşturmak istiyorlardı. İttihatçılar bunun için başta Almanya olmak üzere İngiltere’ye muhalif devletlerle antlaşmalar yapıyorlardı. İngiltere ile rekabet halindeydiler. Osmanlı, Almanya ile kurduğu ittifakta mağlup olunca İngiltere Orta doğuyu sömürmek için Türklerle bu ülkelerin irtibatını kesmeyi planladı. Çünkü İslam birliğinin başında Türkler bulunursa, İslam ülkelerini sömürmek kolay olmayacaktı. Türklerin dinsiz olduğu yalanını geri kalmış orta doğu ülkelerinde yaymaya başladı. İttihat ve terakkinin dinsiz masun kısmı ile İngiltere irtibata geçerek, Osmanlı içinde Türkçülüğü yayıp İslam’a karşı olanlarla ilişkilerini geliştirdi. Irkçılığı din gibi halka anlatmaya başladılar. Türklerin orta doğu ile ilişkileri kesildi ve İngiltere’ye kolay bir yem oldular.
Birinci Dünya Savaşının sonunda İttihat Terakki ve Osmanlı İmparatorluğu tasfiye edilince, İngiltere bu mason kesimle birleşip yeni oluşacak cumhuriyete destek verdiler. İttihat Terakkinin dünya çapındaki projelerini millete unutturdular. Türkçülük serbest, Osmanlıcılık ve ümmetçilik yasaklandı.
Bazıları yanlış olarak Kemalizm ile ittihatçıları bir sayıp CHP’nin İttihat ve terakkinin devamı olduğunu söylüyor. Cumhuriyetin ilanında, çoğu ittihatçı ya dışarıya kaçtı veya bir kısmı idam edildi. İlk başta İngiltere, Ermeniler Yunanlılar ve Kürtlerle ittifak kurup Osmanlıya karşı ayaklandırdı sonra cumhuriyet rejimi ile anlaşarak ayaklandırdığı bu milletleri arkadan vurdu. Birinci dünya savaşında çoğu Avrupa ülkesi savaş yapmadan Osmanlı topraklarından ayrıldılar. Lozan’da Hükümet’ten 30 yıl içinde büyük değişmeler olacağı sözünü aldılar. Mübadele başladı, gayrı Müslimler Türkiye’den ayrılınca dışarıdaki Türkler Türkiye’ye döndü. Anadolu’da Hıristiyan nüfus kaldıkça Müslümanlar dinsiz olması zordu.
OSMAN KOYUNCU
