Nafaka artırım davası, uygulamada sıklıkla görülen ve mahkemenin hükmettiği nafakanın artmasını konu edinen önemli bir dava türüdür. Gerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu madde 331'e göre, gerekse de emsal kararlara dayalı olarak bu tipteki davalarda haklılığın ortaya konabilmesi için belirli hususlar vardır.
Bu yazıdaöncelikle genel nafaka şartları nelerdir? Nafaka artırmadavası ne demektir? Nasılaçılır? Süreçnasıldır ve hangi durumlardaki değişiklikler neticesinde nafaka miktarında bir değişim olur? Bunları inceleyip anlatmaya çalıştım.
Nafaka Hangi Kriterlere Göre Belirlenir?
Nafaka şartları, boşanma sonrası yoksulluğa düşen eşin aynı hayatını devam ettirmesi için gereken mali yardımın belirlenmesinde kullanılan kriterlerdir. Burada yoksulluğa düşen eş yanında bulunan müşterek çocuklar içinde Genel olarak, aşağıdaki şartlar nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınır:
- Evli kalma süresi,eşlerin evli kalma süresi nafaka miktarının belirlenmesinde önemli bir faktördür.
- Eşlerin mali durumu, eşlerin maddi durumları, gelir seviyeleri, maaşları, varlıkları ve borçları nafaka miktarının belirlenmesinde önemli rol oynar.
- Yoksulluğa düşen eşin ihtiyaçları,eşin hayat şartları, yaşam standartları, sağlık durumu gibi faktörler nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınır.
- Varsa çocuk bakımı ve eğitimi,çocukların bakım ve eğitim masrafları nafaka miktarının belirlenmesinde önemli bir faktördür.
Nafaka Artırım Davası Nerede ve Hangi Mahkemede Açılmalıdır?
Nafaka artırım davasında yetkili mahkeme nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi, davalının yerleşim yeri ve müşterek çocuğun oturduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Nafaka Artırım Davasında Süreç Nasıl İşlemektedir?
Basit yargılama usulüne göre dava görülür. Bu davalarda karar verilmesi ortalama olarak 3-4 duruşma sürmektedir. Mahkemenin iş yoğunluğu ve dava açılış zamanına bağlı olarak ortalama 1 yıl sonunda dava hakkında karar verilir.
Davalı, davayı takip etmezse ve mazeretsiz olarak duruşmalara katılmazsa yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez. Medeni Kanun’a göre nafaka süresizdir. Yani nafakanın sonlanmasını gerektiren bir durum olmadığı sürece nafaka yükümlüsü başka bir kişiyle evlenmiş olsa dahi nafaka vermeye devam edecektir. Burada dikkat edilmesi gereken durum nafakanın, nafaka alacaklısının evlenmesi durumunda kesileceğidir.
Nafaka Artırımı Neye Göre Belirlenir?
Eşler arasındaki anlaşma sonucu veya mahkeme kararı ile belirlenen nafaka; eşlerin mali durumlarındaki değişiklikler veya hayat şartlarındaki değişmeler nedeniyleartırılması gerekebilir. Bu durumda, ilgilisi tarafından nafaka artırma davası açılabilir.Nafaka artırım davası çekişmeli yahut anlaşmalı boşanma davası sonrasında da açılabilir. Zira nafaka, evlilik sonrası yoksulluğa düşen tarafın hayatını devam ettirmesi için gereken mali yardımdır.
Açılacak davada nafaka miktarı, eşlerin mali durumları, hayat şartları, eşin ihtiyaçları, eşin çocuk bakımı ve eğitimi gibi faktörlere göre belirlenir. Ayrıca, eşlerin meslek düzeyi, yaşam standartları, evli kalma süresi gibi faktörler de nafaka miktarının belirlenmesinde rol oynar.
Mahkeme, eşlerin mali durumlarını, hayat şartlarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, nafaka miktarını belirler. Mahkeme, eşin işsiz kalması, hastalık gibi nedenlerle mali durumunun bozulması durumunda nafaka miktarını artırma kararı verebilir. Ayrıca, çocukların büyümesi, eğitim ve sağlık giderlerinin artması gibi sebeplerle de nafaka miktarı artırılabilir.
Nafaka Arıtırım Davasında Masraf ve Harç Ödemesi Var mı?
Nafaka artırım davası harca tabi bir davadır. Harç oranı nispi harç olup talep edilen bir yıllık nafaka miktarı üzerinden hesaplanması gerekir. Yargılama sırasında yapılacak masraflar davacı tarafça önceden mahkeme veznesine yatırılmalıdır. Dava açacak kişinin masraf ve harç ödemeye maddi gücü yetersiz kalıyor ise Adli Yardım Talepli olarak davasını açabilir. Bu durumda mahkeme kişinin gerçekten maddi durumunu araştırır. Yapılan araştırma sonucunda davacının maddi durumunun yetersiz olduğu belirlenirse dava için yapılacak tüm masraflar devlet tarafından karşılanır ve yargılama sonucunda haksız çıkan taraftan tahsiline karar verir.
Nafaka Artırım Davasında Vekalet Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Nafaka artırım davasında vekalet ücreti hükmolunan nafakanın bir yıllık tutarı üzerinden hesaplanacak nispi vekalet ücretidir. Fakat bu miktar AAÜT ikinci kısmının ikinci bölümünde yer alan davanın görüldüğü mahkemeye göre belirlenmiş bulunan maktu vekalet ücretinden az olamaz.Yine nafaka artırım davalarında reddedilen kısım için avukatlık ücretine hükmedilemez. Nafaka artırım davalarında reddedilen miktar üzerinden karşı taraf lehine vekalet ücreti verilemez.
