Sosyal medyada hakaret suçu ve cezası internet üzerinden bir kişiye alenen hakaret edilmesi, kişinin saygınlığının zedelenmesi halinde oluşur. Sosyal medyadan hakaret suçu; Facebook, Instagram, X gibi sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımların dikkate alınması ardından belirlenir. Hakaretin tek taraflı olması veya karşılıklı olması gibi durumlar incelenerek karar verilir.
Hangi Sözler Sosyal Medyada Hakaret Suçunu Oluşturur?
Sosyal medyada hakaret suçu ve cezası oluşması için suç unsurunun yerine getirilmiş olmasına bakılır. İnternetten hakaret suçu sosyal medya hesapları, WhatsApp mesajları ve e-posta aracılığı ile işlenebilir. Hakaret suçunun oluşması için kişinin onur, şeref ve haysiyeti zedelenmelidir. İnternette paylaşımı yapılan sözün, kişinin rencide olmasına sebep olması gerekir. X, Instagram ve Facebook sosyal medya hesaplarında yapılan paylaşımların altındaki yorumların, kişinin onurunu zedelemesi de hakaret suçu kabul edilir.
İnternet üzerinden ileti göndererek, tweet atarak veya yorum yaparak “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “hayvan”, “müsvedde” vb. gibi sözler söylemenin hakaret suçunu oluşturacaktır. Bu sözlerin, karşıdaki kişiyi rencide ettiğinin açık olması gerekir. “Geri zekalı” gibi yaygın olarak kullanılan sözler de sosyal medyadan hakaret suçunun oluşması için yeterlidir. Sosyal medya hesaplarında kişiyi rencide edecek görsellerin paylaşılması, kişinin fotoğrafları üzerinde rencide edici sözler yazılması da hakaret suçunu oluşturur.
İleti Yoluyla İşlenen Hakaret Suçu Nedir?
Ceza Kanunumuz ‘ileti’ olarak kabul edilen iletişim vasıtaları; Mektup, E-mail (e-posta), WhatsApp/Telegram mesajları, WhatsApp/Telegram gruplarına gönderilen mesajlar, Cep telefonuyla SMS, Telefon konuşmaları, Instagram, X, Facebook vb. sosyal medya hesaplarından DM (Direct Message) yoluyla mesajlaşma olarak sayılabilmektedir.
İleti yoluyla hakarette, failin kullandığı vasıtalar ile mağduru hedef aldığını bilmesi ve mağdur tarafından bu fiilin öğrenileceğini istemesi gerekir. Şayet ileti mağdurdan başka birisine gönderilmiş ancak tesadüfen mağdur tarafından öğrenilmiş ise, huzurda hakaret suçu oluşmayacaktır. Zira, fail mağdurun hakareti öğrenmesi kastıyla hareket etmemiştir. İleti yoluyla hakaretin, huzurda hakaret gibi cezalandırılabilmesi için sanığın iletilme kastı ile hareket etmesi gerekir.
Sosyal Medyada Hakaret İçerikli Gönderinin Beğenilmesi, Paylaşılması ve/veya Retweet Edilmesi Halinde Cezai Sorumluluk
Sosyal medya platformlarında hakaret içeren paylaşımların beğenilmesi, paylaşılması ve retweet edilmesi; ciddi cezai sorumlulukları beraberinde getirebilir. Hakaret içeren paylaşımın beğenilmesi, suçun özgün bir şekli olarak kabul edilir. Onur, şeref ve haysiyeti ihlal eden hakaret içeren paylaşımın beğenilmesi, içeriği benimseme ve onaylama anlamına gelebilir. Bu durumda, beğenen kişi de suçun bir parçası olarak kabul edilebilir.
Sosyal Medyada Hakaret Suçu; İnternetten Hakaret Suçunda Ceza İndirimi Var Mı?
Sosyal medyada hakaret suçunun oluşmasında tahrik varsa ceza indirimi uygulanır. Haksız tahrik, ceza indirimi alınması için yeterli bir delildir. İnternet üzerinden kişi adına yanlış bilgilerin paylaşılması ve kişinin mağdur edilmesi durumunda, hakkında asılsız iddiaları yayan kişiye hakaret edilmesi haksız tahrik unsudur. Bu durumda kişiye ceza indirimi uygulanır. Kişiye fiziksel saldırı yapılması durumunda sosyal medyadan bu kişiye hakaret edilmesi durumunda ceza uygulanmaz. Aynı şekilde hakarete uğrayan kişi, karşı tarafa hakaret ettiğinde karşılıklı hakaret suçu işlenir ve ceza verilmez.
Sosyal Medya Suçunun Zamanaşımı Süresi Var Mı?
Öncelikle, takibi şikâyete bağlı olan hakaret suçu için belirlenen süre 6 aydır. Ancak, bu süre suçun işlendiğini öğrendiğiniz tarihten itibaren başlar. Suç işlemeye devam edildiği sürece ve/veya paylaşım silinmediği takdirde, süre de devam eder. Sosyal medya hesapları kullanıcı adı ve şifre ile korunan hesaplar olduğundan, herhangi bir hakaret suçunda veya suçla ilişkilendirilen sosyal medya hesabının sorumluluğu hesap sahibine aittir. Eğer sosyal medya hesabınız çalınırsa, hemen suç duyurusunda bulunması doğru olacaktır. Aksi halde, hesabınızın çalınması durumunda başka biri tarafından suç işlenirse, sizin hakkınızda adli soruşturma açılabilir.
Sosyal Medyada Eleştiri Hakkı ve İfade Özgürlüğü
Eleştiri, bir konuyu inceleme amacıyla doğru ve yanlış yanlarını gösterme işi olarak tanımlanır. İfade özgürlüğü, düşüncenin dış baskı ve yasaklarla sınırlandırılmamasını ifade eder. Bu kapsamda, bireylerin duygu, düşünce ve fikirlerini özgürce ifade etme hakkı vardır. İnternet ve sosyal medya, bu düşünce tesis etme sürecini destekler ve bireylere kendi analizlerini paylaşma imkânı tanır.
Hakaret suçuyla eleştiri arasındaki denge ise ceza kanunu uygulaması anlamında Yargıtay kararlarına göre belirlenir. Bu kararlarda özellikle ağır eleştiri veya rahatsız edici sözlerin hakaret suçu kapsamında değerlendirilmemesi vurgulanır.
Sosyal medya, ifade özgürlüğünün önemli bir aracı olarak kabul edilir. Ancak, bu platformda yapılan paylaşımların hakaret içermemesi ve ifade özgürlüğü sınırları içinde kalması önemlidir.
