Nafaka Nedir?
Nafaka, bir kişinin, giderlerine katılmakla yükümlü olduğu kişi ve/veya kişilerin ihtiyaçları için mahkeme kararı gereği yapması gereken ödemedir. Nafaka türleri: yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, tedbir nafakası ve yardım nafakası olarak sayılabilir. Bu nafaka türlerinin her biri hukuki mahiyeti itibariyle diğerlerinden farklılık göstermektedir.
Nafaka yükümlülüğünün ihlali halinde icra takibine konu edilmesinin yanında, makalemizin devamında detaylı bir şekilde açıklayacak olduğumuz üzere belirli şartların varlığı halinde nafaka yükümlüsünün 3 aya kadar ödenmemiş nafaka borcu nedeniyle tazyik hapsine tabii tutulması da söz konusu olabilmektedir.
Nafaka Türleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunumuzda düzenlenmiş olan nafaka türleri 4 adet olarak belirlenmiştir. Bunlar Tedbir Nafakası,Yoksulluk Nafakası,İştirak Nafakası veYardım Nafakasıdır.
Yoksulluk nafakası, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan tarafın, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimini sağlayabilmek için diğer taraftan, diğer tarafın mali gücü oranında süresiz olarak alabileceği nafaka türüdür. Yoksulluk nafakasının süresiz olması ile anlatılmak istenen ise nafaka yükümlüsünün yoksulluk nafakasını taraflardan herhangi biri vefat edene kadar, nafaka alacaklısının yoksulluk durumunun ortadan kalkacağı ana kadar veya nafaka alacaklısının evleneceği ana kadar ödemeye devam etmesi gerekliliğidir.
Yoksulluk nafakası boşanma davası ile talep edilebileceği gibi, boşanma davasının kesinleşmesinden sonra 1 yıl içerisinde açılacak ayrı bir nafaka davası ile de talep edilebilir.
Nafaka Tutarı Neye Göre Belirlenir?
Hâkim yoksulluk nafakasını değerlendirirken, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, maaş veya ücretleri, sahip oldukları taşınır veya taşınmaz mallar ile bunların gelirleri gibi birçok hususu değerlendirir. Boşanan eş yararına yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için, nafaka talep eden eşin, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olması gerekir.
Nafaka Ödenmemesi Halinde Ne Olur?
Boşanma davası sonucunda hükmedilen yoksulluk nafakası veya ayrıca açılmış nafaka davası kesinleştikten sonra, karşı taraf nafaka borcunu düzenli olarak ödemesi gerekir. Ödemediği takdirde, yoksulluk nafakası mahkeme kararına dayandığı için herhangi bir icra dairesinden ilamlı icra takip talebinde bulunulabilir. Başvuru sırasında, ilamın aslı veya ilgili mahkeme tarafından verilen ilamın bir sureti ile icra takip talep dilekçesi ve diğer gerekli belgeler sunulmalıdır. İlgili icra dairesi başvurunun değerlendirmesinin ardından icra emrini borçlu tarafa gönderir. Borçlu her ne kadar 7 gün içerisinde itiraz etme imkanına sahip olsa da ilamlı icra söz konusu olduğu için itiraz ile icra takibi durdurulamaz. Aynı şekilde yasaya göre, nafaka kararlarında icranın geri bırakılmasına karar verilemez.
Borçlunun icra takibine rağmen nafaka borcunu ödemediyse, nafaka alacaklısı, takibin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu İcra Ceza Mahkemesine nafaka ödememe nedeniyle şikâyet talebinde bulunabilir.
Yoksulluk nafakası, şikâyetile geriye dönük olarak en fazla 3 ay için istenebilir. Daha fazla biriken borç var ise takibe konu edilebilir. Nafaka borcu ödememekten şikâyet başvurusu yapılmadan önce icra dairesinde açılan takip kesinleştikten sonra 1 ay beklenmesi gerekir. Bunun sebebi nafaka alacağının aylık cari nafaka borcunun bulunması gerektiğidir.
Nafaka Ödenmezse Hapis Yatılır Mı?
Hakkında nafaka yükümlülüğünü ihlal nedeniyle açılan ceza davası sonucunda nafaka borcu ödenmemiş ve süresinde dava ikame edilmiş ise borçlu hakkında 3 aya kadar tazyik hapsi kararı verilir. Tazyik hapsi cezası alan kişi, davaya konu nafaka borçlarını öder ve ödemeye ilişkin makbuzu ilgili icra ceza mahkemesine sunarsa tazyik hapsine mahkûm olmaktan kurtulabilir, aksi halde borçlu, alacağı ceza günü kadar tazyik hapsine mahkûm olur ve cezaevine gönderilir. Medyaya da yansıdığı üzere birçok kez gelen genel af durumlarında ‘Nafaka Borcu Ödememe Nedeniyle Hapsen Tazyik’ müessesi kapsam dışında kalmaktadır. Bunun esaslı nedeni ise yapılan genel aflarda Türk Ceza Kanunu’nda yer alan suçlara ilişkin af çıkarılıyor olmasıdır. Zira ‘Nafaka Borcu Ödememe Nedeniyle Hapsen Tazyik’ müessesi Türk Ceza Kanunu’na göre değil İcra İflas Kanun’unda düzenlenmiştir.
